ፓትርያርኩ ያነሷቸው አራት መሠረታዊ ነገሮች

click here to read in pdf 

click here to read H.H. Abune Mateyas's Speech

የዘንድሮው የርክበ ካህናት የቅዱስ ሲኖዶስ ጉባኤ ሲከፈት ብጹዕ ወቅዱስ አቡነ ማትያስ ፓትርያርክ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ዘኢትዮጵያ ጉባኤው ሊያተኩርባቸው ብሎም ውሳኔ አሳልፎ ሊፈጽማቸው ይገባል ያሏቸውን አራት መሠረታዊ ነገሮች አንሥተዋል፡፡

1.         ብልሹ አሠራርን ማረምና ማስወገድ

2.       አስተዳደሩን በአዲስ መልክ ማዋቀር

3.       የፋይናንስ አያያዝን ማስተካከል

4.       የአዲስ አበባ ሀገረ ስብከትን እንደገና ማዋቀር

በመጀመርያ ፓትርያርኩ ከተለመደው መወድሳዊና ቢሮክራሲያዊ ንግግር ወጣ ብለው በቤተ ክርስቲያኒቱ ወቅታዊና አሳሳቢ ጉዳዮች ላይ ማተኮራቸው የሚያስመሰግን ነው፡፡ ከተሰየሙ በኋላ የመጀመርያቸው በሆነው የቅዱስ ሲኖዶስ ምልዐተ ጉባኤ ላይ ያቀረቡት መክፈቻ ከሁለት ነገሮች አንጻር ተገቢም ተመስጋኝም ነው፡፡

‹ላይክ› እና ‹ሼር›

click here for pdf 

አንድ አባት ነበሩ፡፡ ይህ ሕዝብ እግዚአብሔርን ቢያየው ኖሮ ያምንበት ነበር፤ በእምነቱም ይጸና ነበር ብለው ያስባሉ፡፡ ስለዚህም እግዚአብሔር ለሰው መገለጥ አለበት ብለው ያምናሉ፡፡ ይህንንም ሃሳባቸውን ደጋግመው ለእግዚአብሔር ይነግሩት ነበር፡፡ ‹ለምን በአብርሃም ዘመን እንደተገለጥከው አትገለጥም› እያሉ ይከራከራሉ፡፡ ሃሳባቸው ደገኛ ምኞታቸውም ቅን ነበርና ፈጣሪያቸው መለሰላቸው፡፡ ‹‹እኔ ብገለጥም መጀመርያ ነገር ሰዎች አያዩኝም፤ ሁለተኛም ቢያዩኝም አይጠቀሙብኝም›› አላቸው፡፡

እርሳቸው ደግሞ ‹ብዙዎቹ ያውቁሃልና ይጠቀሙብሃል፤ ነገር ግን ዘመኑ ካላየን አናምንም ስለሚል እየተጠራጠሩ ነው፤ እባክህ ተገለጥና የሚሆነውን እንየው›› ይሉ ነበር፡፡ አምላክም መልሶ ‹ስለ እኔ ማወቅና እኔን ማወቅ ይለያያሉ፡፡ ብዙዎች ሃይማኖተኞች ስለ እኔ ያውቃሉ እንጂ እኔን ራሴን አያውቁኝም፡፡ ሃይማኖትኮ ስለ ፈጣሪ ማወቅ ሳይሆን ፈጣሪን ማወቅ ነው፡፡ ስለ ፈጣሪ ማወቅ ዕውቀት ነው፣ ፈጣሪን ማወቅ ግን እምነት ነው፤ ስለ ፈጣሪ ማወቅ የሚቻለው በትምህርት፣ ፈጣሪን ማወቅ የሚቻለው ግን በእምነት ነው፡፡ ስለ ፈጣሪ ማወቅ ያራቅቃል፣ ፈጣሪን ማወቅ ግን ይለውጣል› ብሎ መለሰላቸው፡፡

እርሳቸው ግን ለብዙ ዘመናት ጥያቄያቸውን አላቋረጡም ነበር፡፡ አንድ ቀንም በሕልማቸው በከተማዋ አደባባይ ብዙ ሺ ሕዝብ በተሰበሰበበት ቦታ እግዚአብሔር ተገልጦ አዩ፡፡  

‹በባል እንዲህ አርገሽ ትጫወቻለሺ›

click here for pdf 

ሴትዮዋ ባሏ ሞቶ ዐርባውን ታወጣለች፡፡ እንዳጋጣሚ የባሏ ዐርባና የቅዱስ ገብርኤል በዓል ይገጥማል፡፡ እርሷም ሁለቱንም እደግሳለሁ ብላ ትነሣለች፡፡ ቅልጥ ያለ ድግስም ትደግሳለች፡፡ ‹ፈረስ የሚያስጋልብ› የሚባል ዓይነት ዳስ ይጣላል፡፡ አገሩ በሙሉ አልቀረም ይጠራል፡፡ በሀገራችን ድግስ ሲደገስ የተጋባዥ አጠራር ወግ አለው፡፡ ከካህናቱ ጀምሮ እስከ ጨዋው የሚጠራበት ሰዓት፣ የሚቀመጥበት ቦታና የሚቀርብለትም ነገር ይለያያል፡፡ ሴትዮዋ ይህንን አላወቀችም ሀገሩን ሁሉ በአንድ ላይ ጠርታ ድብልቅልቁን አወጣችው፡፡ ሁሉም ለመቀመጫና ለምግቡ ሲሻማ ድግሱ ተበለሻሸ፡፡ በተለይ የተዝካሩ ምንነትና ሥርዓት ያልገባቸው ሕጻናት ልጆች የሚያደርጉት ሩጫ አስገራሚ ሆነ፡፡ አብዛኞቹ ተጋባዦች በተዝካር ላይ የሚባለውን፣ የሚመረቀውንም ሆነ ሲወጣ የሚነገረውን የማያውቁ ነበሩ ፡፡ አስተናጋጆቹም ልምድ የሌላቸውና ነገሩ ያልገባቸው ነበሩና ችግሩን ከመፍታት ይልቅ እነርሱ ራሳቸው ችግሮች ሆኑ፡፡

በሁኔታው የተገረሙ የኔታ እንግዳው የተባሉ ካህን

ወይዘሮ አሰለፈች ታስገርሚያለሺ

ብስል ከጥሬውን ሁሉንም ጠርተሺ

በባል እንዲህ አርገሽ ትጫወቻለሺ

(‹በባል› ሲሉ በሰምና ወርቅ በአንድ በኩል ‹በባልሽ ላይ›[የባሏ ተዝካር ነበርና] በሌላም በኩል ‹በበዓሉ ላይ› ማለታቸው ነበር)

ብለው በመጨረሻ አሸበሸቡ ይባላል፡፡

ፕሮፌሰር ታደሰ ታምራት (1935-2013) ዐረፉ

click here for pdf

በኢትዮጵያ የመካከለኛው ዘመን ታሪክ ሊቅ የሆኑትና አያሌ መጻሕፍትንና የጥናት ጽሑፎችን በልዩ ልዩ ብሔራዊና ሀገር ዐቀፍ መድረኮች ያቀረቡት፣ አዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የሚገኘው የኢትዮጵያ ጥናት ተቋም እንዲመሠረት ተጋድሎ ካደረጉ ምሁራን አንዱ የሆኑት፣ የኢትዮጵያ ጥንታዊ መዛግብት በማይክሮ ፊልም እንዲሰባሰቡ፣ እንዲጠኑና እንዲታወቁ ከደከሙት የመጀመርያዎቹ ሊቃውንት መካከል የሚቆጠሩት፣ ፕሮፌሰር ታደሰ ታምራት ግንቦት 15 ቀን 2005 ዓ.ም. በአሜሪካን አገር ቺካጎ ከተማ ዐረፉ፡፡

የሃይማኖት ተቋማት ምዝገባ መመሪያ፣ አንዳንድ ነጥቦች

click here for pdf 

የሃይማኖት ተቋማትን ለመመዝገብ በፌዴራል ጉዳዮች ሚኒስቴር ረቂቅ መመሪያ መዘጋጀቱን፣ መመሪያውም ከኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያን አንጻር የማያስኬድባቸውን አጠቃላይ ጉዳዮች ባለፈው አንሥተን ነበር፡፡ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ሰሞኑን የሚኒስቴር መሥሪያ ቤቶችን ሲገመግም በሕግ ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ በኩል ካነሣቸው ነጥቦች አንዱ ወደ ምክር ቤቱ የሚመጡ ሕጎች በሚገባ ረቅቀው፣ ተሰልቀውና የማያዳግሙ ሆነው ከመምጣት ይልቅ በሚገባ ሳይዘጋጁ በመምጣታቸው በጥቂት ጊዜ ውስጥ ማሻሻያ በማውጣት የምክር ቤቱ ጊዜ እየባከነ፣ የሕጎችንም ደረጃ እያስገመተ መሆኑን ነው፡፡ አሁንም ይህ የሃይማኖት ተቋማትን ለመመዝገብ የወጣው መመሪያ ምክር ቤቱ የሰጠውን ተግሣጽ የተከተለ ይሆን ዘንድ ሊታዩ የሚገባቸውን ሃሳቦች አቅርበናል፡፡

ይድረስ ለማታውቁን ለምናውቃችሁ

click here for pdf 

እንዴው በዚያ የደቡብ አፍሪካው የአፍሪካ ዋንጫ ሰሞን እጅግ የታወቁት የእንግሊዝ እግር ኳስ አሠልጣኝ አንዱን እንኳን የብሔራዊ ቡድናችንን ተጫዋች ስም መጥራት አቃታቸው አሉ፡፡ ትዝብት ነው፡፡ እኛ ከነጫማና ከነከናቴራ ቁጥራችሁ ልቅም አድርገን ስናውቃችሁ፤ ምነው ጃል እንዲያ ሠላሳ ዓመት ለፍተን ያፈራናቸውን ተጨዋቾች እንዴት ስማቸውን አያውቋቸውም፡፡

ለመሆኑ ኢትዮጵያን የማያውቅ ሰው የእንግሊዝን እግር ኳስ ማሠልጠኑ ራሱ ተገቢ ነበር? ይህችን በአፍሪካ ውስጥ ቅኝ ያልተገዛች፣ በአድዋ ጦርነት ነጭን ያንበረከከች፣ የራስዋ ፊደልና ዜማ ያላት፣ የራስዋ ቋንቋና ሥነ ጽሑፍ ያላትን፣ በዓለም አንደኛ የሆነችውን ኢትዮጵያን ሳያውቁ እንዴት የእንግሊዝን ትልቅ ክለብ ሊያሠለጥኑ በቁ፡፡ እነዚህ ፈረንጆች ለእግር እንጂ ለጭንቅላት ግድ የላቸውም ማለት ነው? እነዚህን ልጆች ለማፍራት ሠላሳ ዓመት እንደፈጀብን እንዴት አድርገን በነገርንዎ፤ ታድያ እነዚህን ዓለም ያወቃቸውን ልጆቻችንን ካላወቋቸውማ ሌሎቻችንንማ ከነመፈጠራችንም አያውቁንም ማለት ነው፡፡

እውነትን ለመቅበር

click here for pdf 

እውነት እግዚአብሔር ነው፡፡ እግዚአብሔር ደግሞ ዘለዓለማዊ ነው፡፡ እውነትም ዘለዓለማዊት ናት፡፡ <የሰዎችን ልጆች ጥላዎች> ሲያስበረግጉ ከኖሩት ነገሮች አንዷ እውነት ናት፡፡ ‹የሰዎች ልጆች ጥላዎች› ያልኩት ሰው ከሚለው ስያሜ ለመለየት ነው፡፡ እነዚህ እውነትን የሚፈሯትና የሚጠሏት አካላት ሰዎች አይደሉም፡፡ ሰው እውነትን ይወዳል፣ በእውነትም ይኖራል፣ ለእውነትም ይሞታል፡፡ እርሱ በእውነት እጆች የተፈጠረ ነውና፡፡ ነገር ግን <የሰው ጥላዎች> አሉ፡፡ ሰዎች ያልሆኑ፤ ነገር ግን የሰው መልክ ያላቸው፣ ራስ ያላቸው ነገር ግን አእምሮ የሌላቸው፣ ሆድ ያላቸው፣ ነገር ግን ልቡና የሌላቸው፣ አፍ ያላቸው ነገር ግን አንደበት የሌላቸው፣ ጉሮሮ ያላቸው ነገር ግን አንገት የሌላቸው፡፡ እነዚህ ሰዎች አይደሉም፡፡ እነዚህ ‹የሰው ጥላዎች› ናቸው፡፡ ጥላ እንደሚጠፋው እነርሱም ይጠፋሉ፤ ጥላን ብርሃን እንደሚያጠፋው እነርሱንም የእውነት ብርሃን ያጠፋቸዋል፡፡

በሰሞነ ሕማማት የተፈጸመው ድርጊት ይኼው ነበር፡፡ የሰው ጥላዎች እውነትን ለመግደል ያደረጉት ሙከራ፡፡ እነዚህ የሰው ጥላዎች ራሳቸውን እውነተኛ ከማድረግ ይልቅ አውነትን በመግደል ሐሰተኛነታቸውን መሸፈንና እንደማንነታቸው ሁሉ በእውነት ጥላ መኖር ነበር የፈለጉት፡፡ ክርስቶስ እውነት ነው፤ ያስተማረውም እውነት ነው፤ ለሐሰት አንድም ቦታ ሳይሰጥ የገለጠው እውነትን ነው፡፡ ይህ እውነት ግን መኖሪያቸውንና ማንነታቸውን ሐሰት ላደረጉት ‹የሰው ጥላዎች› አልተመቻቸውም፤ አመማቸው፤ በየጊዜው ራሳቸውን እንዲያዩና ራሳቸውን እንዲወቅሱ ስላደረጋቸው አመማቸው፤ የእውነት መኖር ሐሰትን ማንጸርያ ስለሚያመጣባት አመማቸው፤ ብቻቸውን ሆነው ያለምንም ማንጸሪያ ነን ያሉትን ሁሉ እየታመኑ እንዲኖሩ ነበር ሃሳባቸው፤ ነገር ግን እውነት መጣችና ከጎናቸው ስትቆም በቀላሉ ጥላው ከብርሃኑ ተለየ፡፡ ብርሃን ከሌለ ጨለማን፣ ቀን ከሌለ ሌሊትን፣ ሕይወት ከሌለ ሞትን፣ ክብር ከሌለ ውርደትን፣ ነጻነት ከሌለ ባርነትን በምን መለየት ይቻላል፡፡