ዶሮና የሁለት ልጆች ፈተና

click here for pdf 

ሁለት ተማሪዎች አንድ የቤት ሥራ ተሰጣቸው፡፡ የቤት ሥራው የተማሪዎችን ችሎታ ለመፈተን በከተማ ደረጃ የተዘጋጀ የዕውቀት መለኪያ ፈተና ነበር፡፡ ይህ ፈተና በሁለት ትምህርት ቤቶች ለሚማሩ ተማሪዎች ተሰጥቷቸው ነበር፡፡ አንደኛው ተማሪ አባቱ የናጠጡ ነጋዴ ሲሆኑ እናቱም አሜሪካ ተወልደው አድገው በአንድ የውጭ ድርጅት ለመሥራት ወደ ኢትዮጵያ የገቡ ናቸው፡፡ እርሱም የሚማረው ‹‹አበባ የቀጠፈና አማርኛ የተናገረ ይቀጣል›› የሚል ማስታወቂያ በተለጠፈበት አንድ የግል ትምህርት ቤት ነው፡፡ ሁለተኛው ተማሪ አባቱ የቀን ሥራ በመሥራት የሚተዳደሩ እናቱም ዶሮ የሚያረቡ ናቸው፡፡ ልጁም የሚማረው ከተቋቋመ ከሦስት ዓመቱ ጀምሮ መስኮቱ ተዘግቶ በማያውቅ አንድ የመንግሥት ትምህርት ቤት ውስጥ ነው፡፡

የቤት ሥራው እንዲህ ይላል ‹‹ዶሮን በተመለከተ የሚከተሉትን ጥያቄዎች እናንተ ከምታውቁትና ከወላጆቻችሁ ጠይቃችሁ መልሱ›› 

ለቤተ መጻሕፍትዎ

የኢትዮጵያ ታሪክ

(፲፭፭፭፻፺፯–፲፮፻፳፭)

የዐፄ ሱስንዮስ ዜና መዋዕል

ትርጉም፡- በዓለሙ ኃይሌ (2005ዓም)

ዋጋ፡- 45 ብር

 click here for pdf

ይህ የዐፄ ሱስንዮስ ዜና መዋዕል ለብዙ ዘመናት በግእዝ ተጽፎ የኖረ ነው፡፡ በርግጥ የውጭ ሰዎች በተለይም አውሮፓውያን በየቋንቋቸው ሲተረጉሙት ኖረዋል፡፡ ‹በገዛ ዳቦዬ ልብ ልቡን አጣሁት› ሆነና አማርኛ አንባቢዎች ግን አሁን ማግኘታቸው ነው፡፡ በዚህም አቶ ዓለሙ ኃይሌ ይመሰገናሉ፡፡ ከዚህ በፊት ለቅርስ ጥናትና ጥበቃ ባለሥልጣን ተርጉመዋቸው በመሥሪያ ቤቱ በኩል የታተሙላቸው ሁለት ዜና መዋዕሎች አሏቸው፡፡ የዐፄ ሠርጸ ድንግል እና የዐፄ ገላውዴዎስ ዜና መዋዕሎች፡፡ በእነዚህ ቀደምት ሁለት መጽሐፎቻቸውም ሆኑ በሚገኙባቸው መድረኮች ሁሉ ስለ ግእዝ ሥነ ጽሑፍና ስለ ጥንታውያን ዕውቀቶች በተቆርቋሪነት መንፈስ ሲገልጡ ታገኟቸዋላችሁ፡፡ ይህ ቁጭታቸውም ሳይሆን አይቀርም ይህንን የሱስንዮስን ዜና መዋዕል ያስገኘው፡፡

የሱስንዮስ ዜና መዋዕል በዋናነት አራት ነገሮችን የያዘ ነው፡፡

ወርቅ የማይገዛው አገልግሎት

photo from (http://www.africaboundadventures.com)

click here for pdf 

እነሆ ሻንጣዬን እየገፋሁ ወደ ቦሌ ዓለም ዐቀፍ አውሮፕላን ማረፊያ በመጓዝ ላይ ነኝ፡፡ ለመንገደኛ መግቢያ ከተዘጋጁት በሮች ሁለቱ ብቻ ይሠሩ ስለነበር የገቢ መንገደኛው ሰልፍ አስፓልቱን አቋርጦ ወደ ሣሩ ደርሷል፡፡ ምስጋና በፍተሻው ላይ ለተሠማሩት ባለሞያዎች ይድረሳቸውና ጥንቃቄው እንደተጠበቀ ሆኖ እንግዶችን በፍጥነት ለማስተናገድ የተቻላቸውን ሁሉ ያደርጉ ነበር፡፡

ተፈተሽንና ወደ ኢትዮጵያ አየር መንገድ መስኮት ደረስን፡፡ ትኬታችንን አሳየንና ሻንጣዎቻችን አስረከብን፡፡ በመስኮቱ ጀርባ ለምታገለግለው የአየር መንገዱ ባለሞያ ወቅቱ የገና ጾም ወቅት ስለሆነ የጾም ምግብ ማስመዝገባችንን ገለጽንላት፡፡ እርሷም መልከት አለችና ‹‹ምንም ችግር የለውም›› አለችን፡፡ ‹‹የጾም ምግብ አለ ማለትሽ ነው›› ስንል የማረጋገጫ ጥያቄ አቀረብን፡፡ ‹‹ችግር የለውም አታስቡ›› አለችን ፈገግ ብላ፡፡

አንድ የስድስት ኪሎ ወዳጄ የሦስተኛ ዓመት ተማሪ እያለን እንዲህ የሚል ግጥም አቅርቦ ነበር

አንድ ችግር አለ የችግር ካንሠር

‹ምንም ችግር የለም› የሚሉት ችግር

አንድ ሌላ ወዳጄም ‹‹ኢትዮጵያ ውስጥ ‹ምንም ችግር የለም› በሚለውና ‹ችግር አለ› በሚለው መካከል ያለው ልዩነት የቃላት ብቻ ነው›› ብሎኝ ነበር፡፡ 

የሁለት ሐውልቶች ዕጣ 3

የአዲስ አበባ ከተማ ትራንስፖርት ችግርን ለመቅረፍ እንዲያስችል በሚዘረጋው የቀላል ባቡር መሥመር ዝርጋታ ምክንያት የብፁዕ አቡነ ጴጥሮስ ሐውልት እንደሚነሳ የኢትዮጵያ ምድር ባቡር ኮርፖሬሽን አስታወቀ፡፡ 

አቶ አበበ ምህረቱ የኢትዮጵያ ምድር ባቡር ኮርፖሬሽን የኮምኒኬሽን አገልግሎት ክፍል ኀላፊ የሐውልቱ መነሳት ያሰፈለገበት ዋነኛ ምክንያት ምን እንደሆነ ሲገልጹ “በቀላል ባቡር መስመር ዝርጋታ ምክንያት መንገዱ ከዳግማዊ አፄ ምኒልክ አደባባይ ጀምሮ ወደ አውቶቡስ ተራ የሚወስደው መንገድ አትክልት ተራ ድረስ ባቡሩ በዋሻ ውስጥ ነው የሚያልፈው፡፡ በተጨማሪም የባቡሩ መስመር ከምኒልክ አደባባይ ወደ ሽሮ ሜዳ ይዘረጋል፡፡ እንደሁም ከአውቶቡስ ተራ ወደ ቅድስት ልደታ ለማርያም የሚታጠፈው መስመር መነሻም ነው፡፡ 

ስለዚህ በአሁኑ ወቅት ከማዘጋጃ ቤት አጥር ጀምሮ ወደ ትግበራ የተገባበት ሁኔታ ላይ እንገኛለን፡፡ ሥራው ብፁዕ አቡነ ጴጥሮስ ሀውልት ሲደርስ ስዊድን አገር የሚገኘውና ከፍተኛ ልምድ ያለው ዓለም አቀፍ አማካሪ ድርጅት ሥራውን በበላይነት የሚቆጣጠረው ሲሆን በሚያስመጣቸው ባለሙያዎች አማካይነት በክብርና በጥንቃቄ ሐውልቱን አንሰቶ የዋሻው ግንባታ እንደተጠናቀቀ አንዲትም ሣ/ሜትር ሳይዛነፍ እንደነበረ በቦታው ላይ በክብር እንዲያስቀምጥ ይደረጋል፡፡ ሐውልቱ የሀገር ቅርስና ሀብት ነው፤ ለዚህም ከፍተኛ ጥንቃቄ የተሞላበት ሥራ ይሰራል፡፡” ብለዋል፡፡

የሁለቱ ሐውልቶች ዕጣ 2

click here for pdf 
ዛሬ ጠዋት በተሰጠ መግለጫ የዐፄ ምኒሊክ ሐውልት አሁን ባለበት እንደሚቀጥል፡፡ የአቡነ ጴጥሮስ ሐውልት ግን ተነሥቶ ከግንባታው በኋላ እንደሚመለስ ተነግሯል፡፡ ዘግይቶም ቢሆን መግለጫው መሰጠቱ መልካም ነው፡፡ ነገር ግን አሁንም ዝርዝር የሚፈልጉ ነገሮች አሉ፡፡

• የአቡነ ጴጥሮስ ሐውልት ተነሥቶ የት ነው የሚቀመጠው?
• ማን ነው የሚያነሣው?
• የቅርስ ባለሞያዎች ተሳትፎ ምን ያህል ነው?
• በቆይታው ጊዜ የሚደረግለት ጥንቃቄስ?
• ሲመለስስ የት ነው የሚቆመው? አሁን ከሚሠራው የባቡር መሥመር ጋር ባለው ተዛምዶ የወደፊት አቋቋሙ ምን ይመስላል?

ለወደፊቱ እንደዚህ ዓይነት ሀገራዊ ጉዳዮች ላይ አስቀድሞ ዝርዝርና ሙሉ መረጃ መስጠት ሊለመድ ይገባል፡፡

የሁለት ሐውልቶች ዕጣ

click here for pdf

ሰሞኑን የኢትዮጵያ ሕዝብ የመነጋገርያ አጀንዳ የሆነ አንድ ጉዳይ አለ፡፡ የአቡነ ጴጥሮስና የምኒሊክ ሐውልትና የባቡሩ መሥመር ያላቸው ዝምድና፡፡ ስለ ባቡር በመዝፈን ከመቶ ዓመት በላይ ያሳለፍን ሕዝቦች የከተማ ባቡር ማግኘታችንን በዕልልታ የምንቀበለው ነገር ነው፡፡ ዘግይተን ይሆናል እንጂ አልቸኮልንም፡፡ ሥራው በቁርጠኝነት መጀመሩና ከወሬ አልፎ ሲተገበር ማየታችንም እሰዬው የሚያሰኝ ሆኗል፡፡

ግን ደግሞ  ጥያቄ አለን፡፡

ዝኆኑም ትንኙም

click here for pdf

አንበሳ በሚገዛው አንድ ጫካ ውስጥ አያሌ እንስሳት ይኖሩ ነበር፡፡ አንድ ቀን አንበሳ ለአንድ የሥራ ጉዳይ ወደ ሌላ ሀገር ለመሄድ ተነሣ፡፡ የእርሱ መሄድ በእንስሳቱ ዘንድ በተሰማ ጊዜ የጫካውን ሕልውና በተመለከተ ጥያቄ ተነሣ፡፡ ጦሩን ማን ይመራል? ገንዘብ ማን ይይዛል? ምግብ ማን ያከፋፍላል? መልእክት ማን ይቀበላል? ዳኝነት ማን ይሰጣል? ሠራተኛ ማን ያሠማራል? ሹመት ማን ይሰጣል? እያሉ እንስሳቱ መጠያየቅ ጀመሩ፡፡ በዚያ ጊዜ አንበሳ ሁሉንም ነገር ጠቅልሎ ይዞት ስለነበር አሁን እርሱ ሲሄድ ነገር ዓለሙ ሁሉ ሊዛባ ደረሰ፡፡

አንበሳ ችግሩን ቢረዳውም ነገር ግን ለአንዱ እንስሳ ብቻ ሥልጣኑን ሰጥቶ መሄዱ እስከ ዛሬ ድረስ ከእርሱ በታች እኩል ሆነው የኖሩትን ታማኞቹን ማባላት መስሎ ታየው፡፡ ስለዚህም ‹ሥልጣን በተርታ ሥጋ በገበታ› ብሎ ሥልጣኑን ቆራርሶ ለሁሉም በየዐቅማቸው ለማካፈል ወሰነ፡፡ በዚህም መሠረት ነበርን የጦር ሚኒስትር፣ ዝንጀሮን ዋና ዳኛ፣ ጦጣን የገንዘብ ተቆጣጣሪ፣ ቀበሮን የሥጋ ኃላፊ፣ ዝሆንን ምግብ አከፋፋይ፣ አጋዘንን የሠራተኞች ተቆጣጣሪ፣ ተኩላን ፖሊስ አድርጎ ሰየማቸው፡፡ 

እኛ፣ የመጨረሻዎቹ

click here for pdf 

በፌስ ቡክ የተለቀቀ አንድ ጽሑፍ በምዕራቡ ዓለም የ1950ዎቹን፣60ዎቹን፣ 70ዎቹንና 80ዎቹን ትውልዶች በተመለከተ ‹‹እኛኮ በቶምና ጄሪ ፊልም ያደግን፣ በመንገድ ላይ የተጫወትን፣ በሬድዮ ካሴት ሙዚቃ ያዳመጥን የመጨረሻዎቹ ትውልዶች ነን፡፡›› ይላል፡፡

እኔም ይህንን ሳይ የራሴ ትውልድ ትዝ አለኝ፡፡

እውነትም እኮ እኛ የ1940ዎቹ፣ 50ዎቹና 60 ዎቹ የኢትዮጵያ ትውልዶች ጠቅላይ ግዛት የሚባል አከላለል ክፍለ ሀገርም የሚባል አካባቢ፣ አውራጃ የሚባል ቦታ፣ ምክትል ወረዳ የምትባል ጎጥ ያየን፣ የኢትዮጵያ ንጉሥ በምድር ላይ ሲጓዝ የተመለከትን፣ የንጉሥ ግብር የበላን ወይም ሲበሉ ያየን፣ ንጉሥ ሲወርድ፣ መሪም ሲኮበልል ለመታዘብ የቻልን፣ ደጃዝማችነት፣ ቀኝ አዝማችነት፣ ራስነት፣ ባላምባራስነት፣ ፊታውራሪነት፣ ነጋድራስነት፣ ጸሐፌ ትእዛዝነት፣ አጋፋሪነት፣ እልፍኝ አስከልካይነት ዓይናችን እያየ ታሪክ ብቻ ሆነው ሲቀሩ ምስክር የሆንን የመጨረሻዎቹ ትውልዶች ነን እኛ፡፡ 

ከተራራው ጀርባ ያለው ሰው

click here for pdf 

እስኪ ታላቅ ነው በምንለው ቦታ ደርሰናል ብለን የምናስብ ሰዎች ለአፍታ ዘወር ብለን ተንጠላጥለንባቸው የተሻገርንባቸውን አያሌ ሰዎች ለማስታወስ እንሞክር፡፡ እዚህ ለመድረሳችን የምናውቀውንም የማናውቀውንም ድርሻ የተወጡ፣ እነርሱነታቸው እኛነታችን ውስጥ ያለ፡፡ አሁን የተቀመጥንበት ወንበር፣ የምንተኛበትም አልጋ፣ የምንኖርበትም ቤት፣ የምንቆጥረውም ብር፣ የወጣንበትም ከፍታ የእነርሱ ጭምር የሆነ፡፡ እነርሱ ባይኖሩ ኖሮ እዚህ ቦታ ለመድረስ ቀርቶ ወደዚህ አቅጣጫ እንኳን ለማየት የማይቻለን፡፡ እስኪ የሚቀጥለውን ታሪክ እየተከታተላችሁ እነዚህን አስቧቸው፡፡

መምህራን፣ የቤት ሠራተኞች፣ ሞግዚቶች፣ የሠፈር ሽማግሌዎች፣ አያት፣ አጎት፣ አክስት፣ የጥበቃ ሠራተኞች፣ ሾፌሮች፣ ጓደኞች፣ ሐኪሞች፣ ፖሊሶች፣ አንድ መሥሪያ ቤት ሄደን በጎ ያደረጉልን ሰዎች፣ ሳያስቡትም ሳናስበውም ዕድል የከፈቱልን ሰዎች፣ ሕይወታችንን የቀየረችውን አንዷን ብር የሰጡን ሰዎች፣ ከሞት ያተረፉን፣ ከመከራ የታደጉን ሰዎች፤ ያበረታቱን፣ ያጨበጨቡልን፣ የመረቁን፣ መንገድ ያሳዩን፣ በልብሳቸው አጊጠን፣ በምግባቸው ጠግበን እንድንጓዝ የረዱን፤ ከኛ በፊት ሕይወታቸውን ሰጥተው፣ ለኛ ሲሉ ተሠውተው ያለፉልን ጀግኖች፤ እነማን ነበሩ? እስኪ ይህንን ታሪክ እያነበባችሁ አስቧቸው፡፡

ሞያ ከጎረቤት

click here for pdf 

ባለፈው እሑድ ጥቅምት 25 ቀን 2005 ዓም አዋሳ ላይ ሆኜ የግብጽ ቤተ ክርስቲያን 118ኛ ፓትርያርኳን ስትመርጥ እያየሁ ነበር፡፡ እጅግ ደስ የሚለው ሥነ ሥርዓቱን ከ20 በላይ ዓለም አቀፍ የቴሌቭዥን ጣቢያዎች ሽፋን ሰጥተውት ነበር፡፡ በረከታቸው ይደርብንና ብጹዕ ወቅዱስ አቡነ ሺኖዳ በዘመናቸው ለግብጽ ቤተ ክርስቲያን ከሠሯቸው ሥራዎች አንዱ ዘመናዊ የሆነ የኦዲዮ ቪዡዋል ማዕከል ባለቤት ማድረጋቸው ነው፡፡ በእርሳቸው ዘመን ታላቅ የሆነ የቴሌቭዥን ስቱዲዮ ተገንብቷል፡፡ ኮፕቲክ ቴሌቭዥን፣ አጋፒያና ክርስቲያን ቲቪ የተሰኙ የቤተ ክርስቲያኒቱን የዕለት ተዕለት ጉዳዮች የሚዘግቡ የቴሌቭዥን ጣቢያዎች ተቋቁመዋል፡፡

በዕለቱ የነበረውን ዝግጅት ከዋዜማው ጀምሮ ታላላቅ ባለ ክሬን ካሜራዎችን በመትከልና የትኛው የቤተ ክርስቲያኒቱ ሥርዓት መቀረጽ እንዳለበት በመለየት የኮፕቲክ ቴሌቭዥን ጣቢያ ከኮፕቲክ የኦዲዮቪዡዋል ማዕከል ጋር በመሆን ተዘጋጁ፡፡ በቤተ ክርስቲያኒቱ ውስጥና ውጭ ከ16 በላይ ባለ ክሬን ካሜራዎች ተተክለው ነበር፡፡

ከመላው ዓለም የተገኙ ከ230 በላይ ጋዜጠኞች በተዘጋጀላቸው ልዩ ቦታ ላይ ሆነው ከጠዋቱ ጸሎት አንሥቶ እስከ ምርጫው ፍጻሜ የነበረውን ሥነ ሥርዓት ለመላው ዓለም በቴሌ ቭዥን፣ በሬዲዮ፣ በዌብ ሳይትና በብሎግ ያስተላልፉ ነበር፡፡ ከአሥር ሺ ሕዝብ በላይ የሚይዘው የአባስያ የቅዱስ ማርቆስ ቤተ ክርስቲያን በተመረጡ ገዳማውያን፣ ካህናት፣ ምእመናን እና ተጋባዥ እንግዶች መሞላት የጀመረው ገና ከጠዋቱ አሥራ አንድ ሰዓት ጀምሮ ነበር፡፡ 

ፓርኪንግ

click here for pdf 

አሜሪካን ሀገር ወደሚኖሩ ወዳጆቼ ቤት ሄጄ ነበር፡፡ ከተጋቡ ሁለት ዓመት ሆኗቸዋል፡፡ ቤታቸው ስገባ የቤቱም ዕቃ የቤቱም ሰዎች ዝምታ ውጧቸዋል፡፡ አባ አጋቶን ቤት የገባሁ ነው የመሰለኝ፡፡ እርሱ ክፉ ላለመናገር ሰባት ዓመት ድንጋይ በአፉ ጎርሶ በአርምሞ ተቀምጧል፡፡ ነገር ዓለሙ አላምር ሲለኝ ‹ምነው ያለ ወትሯችሁ ዝምታ ዋጣችሁ› ብዬ ተነፈስኩ፡፡ እዚህ ቤት የነበረውን ሳቅና ጨዋታ ስለማውቀው፡፡ ‹ሳቅና ጨዋታ ዝና ካማራችሁ› ሲባል አልሰማችሁም፡፡

የመለሰልኝም የለ፡፡

በኋላ ነገሩን ሳጠናው ሁለቱም ተኳርፈዋል ለካ፡፡ ‹‹ለመሆኑ እንዲህ ሳትነጋገሩ ስንት ጊዜ ተቀመጣችሁ› ብዬ ስጠይቅ ስድስት ወር ሆኗቸዋል፡፡ ሁሉም በየሥራው ይውላል፤ ማታ ይመጣል፤ ኪችን ገብቶ ያበስላል፤ በልቶ ቴሌ ቭዥን ያያል፤ ከዚያም ይተኛል፡፡ ቢል ሲመጣ ይህንን እኔ ከፍያለሁ ብሎ አንዱ ወረቀት ጽፎ ይሄዳል፤ ሌላው በተራው ይከፍላል፡፡ ይቺ ናት ትዳር፡፡

ድሮ የሰማሁትን ቀልድ ነበር ትዝ ያሰኙኝ፤ ባልና ሚስቱ ተኳርፋው አይነጋገሩም አሉ፡፡ ቤቱ እንደ መቃብር በጸጥታ ተውጦ ከርሟል፡፡ አንድ ቀን ባል ሌሊት አሥር ሰዓት የሚነሣበት ጉዳይ ገጠመው፡፡ ከተኛ መነሣት የሚከብደው ቢጤ ነበርና የመቀስቀሻውን ሰዓት ሊሞላ ሲስበው ተበላሽቷል፡፡ አዘነም፤ ተናደደም፡፡ ምን ያድርግ፡፡ ባለቤቱ ገና ከሥራ አልገባችም፡፡ ‹የወደዱትን ሲያጡ የጠሉትን ይመርጡ› ነውና፡፡ በቁራጭ ወረቀት ላይ ‹አሥር ሰዓት ላይ ቀስቅሽኝ› ብሎ ጽፎ በራስጌው ባለው ኮመዲኖ ላይ አስቀመጠና ተኛ፡፡

ሚስቱ ስትመጣ አየችውና ስቃ ተኛች፡፡ ልክ ከሌሊቱ አሥር ሰዓት ነቃችና በዚያው በቁራጭ ወረቀት ላይ ‹አሥር ሰዓት ሆኗልና ተነሣ› ብላ ጽፋለት ተኛች፡፡ እርሱ ዕንቅልፉን ለጥጦ ለጥጦ ሲነሣ ነግቷል፡፡ ተናደደ፤ ግን እንዳይናገራት ለካስ ተኳርፈዋል፡፡ እዚያው ወረቀት ላይ ‹በጣም ታሳዥኛለሽ› ብሎ ጻፈላት፡፡

እነዚህ ወዳጆቼ ይህን ነበር ያስታወሱኝ፡፡ አሁን እንዲህ ያለው ኑሮ ምን ዓይነት ኑሮ ይባላል? ብዬ ስም ፍለጋ ብዙ ጊዜ አሰብኩ፡፡