የድኾች ጳጳስ

ከካይሮ አንድ መቶ ኪሎ ሜትር ወደ ሚርቅ ፈዩም ወደሚባል ቦታ በመጓዝ ላይ ነን፡፡ በቦታው የአባ አብርሃም ገዳም ይገኛል፡፡ ዓባይ ግራ እና ቀኛችንን እየተመላለሰ ያጠጣዋል፡፡ እርሻው ይመስጣል፡፡ ግብጽን አረንጓዴ ሆና ስታዩዋት በሰሐራ በረሃ ውስጥ ያለች ሀገር አትመስልም፡፡

ግብፃውያኑ ገበሬዎች በትንንሽ ትራክተሮች ያርሳሉ፣ ያጭዳሉ ይወቃሉ፡፡ በየእርሻው መካከል ተራራ የሚያህሉ በጆንያ የተሞሉ የእህል ክምሮችን ታያላችሁ፡፡ በየእርሻው ዳር በቦይ ከመጣው የዓባይ ውኃ በመሳቢያ ማሽን እየጨለፉ ወደ እርሻው ይለቅቁታል፡፡ ከዚያም ከሦስት እና አራት ኪሎ ሜትር በላይ ለሚሆን ርቀት እየተጓዘ ማሳውን ያረሰርሰዋል፡፡

ፈዩም አባ አብርሃም ገዳም ደረስን፡፡ በር ላይ ከባድ ፍተሻ ነው ያለው፡፡ አክራሪዎቹ ሆ ብለው እየገቡ ቤተ ክርስቲያን ማቃጠሉን ሥራዬ ብለው ተያይዘውታል፡፡ ሰሞኑን እንኳን አራት ቤተ ክርስቲያን ደርሷል ያቃጠሉት፡፡ እናም ፍተሻውን ጥብቅ ቢያደርጉት አይገርምም፡፡

ውስጥ ስትገቡ የምታዩትት ነገር የሚያስደንቅ ነው፡፡ የገዳሙ ስፋት የመስቀል አደባባይን ሁለት እጥፍ ይሆናል፡፡ በውስጡ ሁለት አብያተ ክርስቲያናት፣ የመነኮሳት መኖርያ፣ ዐጸደ ሕፃናት፣ አንደኛ ደረጃ ት/ቤት፣ የቋንቋ ት/ቤት፣ የእንግዶች ማረፊያ ይዟል፡፡

የጥንቱ ቤተ ክርስቲያን ጠባብና ከ800 ዓመት በላይ እድሜ ያለው ሲሆን አዲሱ ቤተ ክርስቲያን ግን ሰፊ እና የቅርብ ዘመን ሥሪት ነው፡፡ ጥንታዊው ቤተ ክርስቲያን በእመቤታችን ስም የታነጸ ሲሆን አዲሱ ቤተ ክርስቲያን በአባ አብርሃም ስም የተሠራ ነው፡፡

አባ አብርሃም በ1829 ዓም የተወለዱ ግብፃዊ ናቸው፡፡ እኒህ አባት ከ18 ዓመታቸው ጀምረው ወደ ደብረ ቁስቋም ገዳም ገቡ፡፡ እዚያ የሚታወቁት በታዛዥነታቸው እና የድኾች ወዳጅ በመሆናቸው ነው፡፡ የሰዎችን ችግር ሰምተው ዝም ማለት አይሆንላቸውም፡፡ ችግሩን ለመፍታት ይወጣሉ ይወርዳሉ፡፡ ለቅዱሳት መጻሕፍት ልዩ ትኩረት ይሰጣሉ፡፡ ሌሊቱን በጸሎት እና ቅዱሳት መጻሕፍትን በማንበብ ነበር የሚያሳልፉት፡፡

በ1866 ዓም የደብረ ቁስቋም ገዳም አበ ምኔት ሲያርፉ በገዳማውያኑ ውሳኔ አባ አብርሃም አበ ምኔት ሆኑ፡፡ በዚህ ጊዜ የገዳሙን ክልል አሰፉት፡፡ ት/ቤት ከፈቱ፡፡ ቤተ መጻሕፍቱን አደራጁት፡፡

ከሁሉም በላይ አባ አብርሃም የሚታወቁት የመስጠት ጸጋ ስለነበራቸው ነው፡፡ ማንኛውም ሰው ተቸግሮ ከመጣ ከገዳሙ ገንዘብ ወጭ አድርገው ይሰጡታል፡፡ ሙስሊምም ይሁን ክርስቲያን ለእርሳቸው ችግር የለውም፡፡ ግን ሰው መቸገር የለበትም፡፡ የሚለብሱት ልብስ እጅግ የተዋረደ እና ተራ ነበር፡፡ ከድኾች ጋር አብረው ያለቅሳሉ፡፡ «የቤተ ክርስቲያን ገንዘብ የድኾች ገንዘብ ነው፡፡ መርዳትም ያለብን ድኾችን ነው፡፡ እኛ ልንዝናናበት አልሰበሰብነውም» ይሉ ነበር፡፡

በዚህም ምክንያት አያሌ ክርስቲያኖች እና ሙስሊሞች ወደ እርሳቸው ይመጡ ነበር፡፡ እርሳቸውም ሳይመረሩ ይሰጡ ነበር፡፡ አንዳንድ ጊዜ በገዳሙ የሚበላ እየጠፋ እንኳን የራሳቸውን ድርሻ ለድኾቹ ይሰጧቸዋል፡፡ «እኛ እንራብ ሕዝባችን ግን መራብ የለበትም» ይሉ ነበር፡፡

የገዳሙ መነኮሳት በአባ አብርሃም ሃሳብ አልተስማሙም፡፡ ገንዘባችንን ጨርሶ በረሃብ ሊገድለን ነው ብለው በ1870 ዓም አባ አብርሃምን ደብድበው አባረሯቸው፡፡ አባ አብርሃም ከአራት ደቀ መዝሞሮቻቸው ጋር ከገዳሙ ወጡ፡፡ ለድኾች ሲሉም ድኻ ሆኑ፡፡

በእስክንድርያው ፓትርያርክ ፈቃድ ወደ ኤል ባራሙስ ገዳም ገቡ፡፡ በዚያም ለአሥራ አንድ ዓመታት ተቀመጡ፡፡ አባ አብርሃም ከምእመናን ገንዘብ እያሰባሰቡ ምእመናኑን ይረዱ ነበር፡፡ አያሌ ድኾች ከሩቅ ሀገር ሳይቀር ይመጡ ነበር፡፡

ይህንን ግብራቸውን ያዩት ቄርሎስ 5ኛ በ1881 በግንቦት ወር የጊዛ እና ፈዩም ሀገረ ስብከት ሊቀ ጳጳስ አድርገው ሾሟቸው፡፡

አባ አብርሃም ወደ ፈዩም ከመጡ በኋላ ዋናው ሥራቸው ጸሎት እና ምጽዋት ሆነ፡፡ «ሕንፃዎችን ለመገንባት ሳይሆን ሰዎችን ለመገንባት ነው የተሾምነው» ይሉ ነበር፡፡ እናም ዋናው ሥራቸው የሰዎችን ችግር በሥጋ እና በነፍስ መፍታት ነበር፡፡ ልጅ ያጡ፣ ሥራ ያጡ፣ ቤት ያጡ፣ ጤና ያጡ፣ ሰዎች ይመጣሉ፡፡ አብረዋቸው አልቅሰው ይጸልዩላቸዋል፡፡ ብዙዎቹም ያጡትን ያገኛሉ፡፡

በገንዘብ ችግር ለቤት ኪራይ፣ ለሕክምና፣ ለት/ቤት፣ ለዕለት ኑሮ የሚከፍሉት ያጡ ይመጡባቸዋል፡፡ የራሳቸውን ሰጥተው ሲጨርሱ ከገዳሙ ገንዘብ ይሰጧቸዋል፡፡ ሙስሊሞቹ እና ክርስቲያኖቹ የእርሳቸው ገዳም ዋና አገልጋዮች ነበሩ፡፡ አባ አብርሃም የሁሉም ወዳጅ ነበሩና፡፡

የእርሳቸው ጸሐፊ የሆነው ሰው ለገንዘብ በጣም ይስገበገብ ነበር ይባላል፡፡ አሥራ አምስት ብር ስጥ ከተባለ አምስት ብር፣ አሥር ሃያ ብር ስጥ ከተባለ አሥር ብር ነበር የሚሰጠው፡፡ አንድ የአባ አብርሃም ወዳጅ ሰው ለአባ አብርሃም በየወሩ 150 ፓውንድ ለመስጠት ይወስናል፡፡ ነገር ግን ሁልጊዜ ሃምሳ ፓውንድ እንጂ ከዚያ በላይ ለመስጠት ልቡ እምቢ ይለዋል፡፡

አንድ ቀን መጣና «አባታቸን እኔ አንድ መቶ ሃምሳ ብር ለመስጠት እመጣለሁ፤ ግን ከሃምሳ በላይ እንዳልሰጥ ልቤ እምቢ ይለኛል» አላቸው፡፡ ወዲያው ያንን ጸሐፊ ጠሩትና «ለመሆኑ ለሰዎች አሥራ አምሰት ብር ስጥ ስልህ አምስት ብር ነው እንዴ የምትሰጣቸው?» አሉት፡፡

ደንግጦ «አዎ» አላቸው፡፡ ያንጊዜ አየህ «አስቀረህብኝ እንጂ አልጠቀምከኝም፡፡ አንተ አሥራ አምስቱን ሰጥተህ ቢሆን ኖሮ እግዚአብሔር አሥር እጥፍ አድርጎ መቶ ሃምሳ ብር ይከፍለኝ ነበር፤ አንተ አምስት ብር ብቻ ስለምትሰጥ ግን ይኼው ሃምሳ ብር ብቻ ከፈለኝ» አሉት፡፡

አንድ ጊዜ ሰዎች ገንዘብ በሐሰት ለመቀበል ቸገረን ብለው መጡ፡፡ ምን ሆናችሁ ሲሏቸው የውሸታቸውን ወንድማችን ሞቶ የሬሳ ሳጥን መግዣ አጣን አሏቸው፡፡ አባ አብርሃምም ዋጋውን ጠይቀው ሰጧቸው፡፡

ሰዎቹ ገንዘብ በማግኘታቸው ደስ ብሏቸው ቤታቸው ሲደርሱ ወንድማቸው ሞቶ አገኙት፡፡ ደንግጠው ወደ አባ አብርሃም በመመለስ «ኣባታችን እኛ አታልለን ገንዘብ ለመውሰድ ነበር ወንድማችን ሞተ ያልንዎት፤ አሁን ግን እውነት ሆነብን፤ እባክዎን ገንዘቡን እንመልስልዎት እና ወንድማችንን መልሱልን» አሏቸው፡፡ አባ አብርሃምም «አሁንማ ከእኔ እጅ ወጥቷል» አሏቸው፡፡

አንድ ጊዜ ገንዘባቸውን ሁሉ ሰጥተው በጨረሱ ጊዜ አንዲት ሴት ልጇ ታምሞባት መጣችና አለቀሰ ችባቸው፡፡ አንድ ወዳጃቸው የገዛላቸው ጳጳሳት የሚለብሷት የክብር ካባ ነበረቻቸውና «ይህንን ሽጠሽ ልጅሺን አሳክሚ» ብለው ሰጧት፡፡ ሴትዮዋ ካባውን ይዛ ወደ ገበያ ስትሄድ ያ መጀመርያ ካባውን የገዛላቸው ሰው ሱቅ ደረሰች፡፡ እርሱም ገንዘቡን ከፍሏት ካባውን መልሶ አመጣላቸው፡፡

ያረፉት ሰኔ አንድ ቀን 1914 ዓም ነው፡፡ ይህ ዜና ሲሰማ ሙስሊሞችም ሆኑ ክርስቲያኖች ገዳማቸውን ሞሉት፡፡ በ1963 ዓም የግብጽ ቤተ ክርስቲያን ቅድስናቸውን ዐወጀች፡፡

እነሆ ዛሬ ዐጽማቸውን ለመሳለም ከየትኛውም እምነት ሰዎች ሲጎርፉ ታያላችሁ፡፡ እርሳቸው የድኾች ሁሉ ወዳጅ ነበሩና፡፡ ለራሳቸው አንድም የሚያብረቀርቅ ወይንም የተንቆጠቆጠ ልብስ አልነበራቸውም፤ ሸጠው መጽውተውታል፡፡ በቤተ ሙዝየማቸው የምታዩት ሁሉ ሌላውን ለማክበር ሲሉ ድኻ እንደሆኑ ይመሰክራል፡፡