«እያነቡ እስክስታ»

የሚከተለውን ታሪክ የሚያጫውተኝ በአንድ ዓለም ዐቀፍ ድርጅት ውስጥ በኃላፊነት የሚሠራ ኢትዮጵያዊ ነው፡፡

እኔ እዚህ ሥራ ተቀጥሬ መሥራት ከጀመርኩ አሁን ሰባተኛ ዓመቴ ነው፡፡ እስካሁን ወደ አርባ አራት አገሮች ለሥራ ሄጃለሁ፡፡ አንዳንድ ጊዜ ቡድን መሪ ሆኜ ከሀገሩ ባለ ሥልጣናት ጋር ለመነጋገር ወይንም በዓለም ዐቀፍ ጉባኤያት ላይ ለመገኘት እጓዛለሁ፡፡ ሀገሬን ስለምወድ ፓስፖርቴ አሁንም የኢትዮጵያ ነው፡፡

የሀገሩን ቪዛ ይዤ፤ የሥራ ኃላፊነቴ ተገልጦ፣ የቡድኑ መሪ ሆኜ አውሮፕላን ማረፊያ ቸው ላይ ስደርስና ለኢሚግሬሽን ዴስኩ ፓስፖርቴን ስሰጥ የኔ ጉዳይ ከሌሎቹ ይዘገያል፡፡ የምመራቸው ልዑካን ተስተናግደው እኔ ተጨማሪ ጥያቄ እጠየቃለሁ፣ አንዳንዴም ተጨማሪ ደብዳቤ፣ ሲብስም የሚቀበለኝ አካል እንዲመጣ ይደረጋል፡፡
 ምክንያቱ ሌላ ምንም አይደለም፡፡ ፓስፖርቴ የኢትዮጵያ በመሆኑ እንጂ፡፡ በዚህ ምክንያት አሁን የሀገሬን ፓስፖርት መያዝ ትቼ ድርጅቱ የሚሰጠውን የዲፕሎማቲክ ፓስፖርት መያዝ ጀምሬያለሁ፡፡ ምን አማራጭ አለኝ?

እንዲህ ዓይነት ታሪክ በየሀገሩ ነው የምሰማው፡፡ በአፍሪካ ሀገሮች በሱዳን፣ ኬንያ፣ ብሩንዲ፣ ታንዛንያ፣ ሞዛምቢክ፣ አንጎላ፣ ዚምባብዌ፣ ናሚቢያ የኢትዮጵያ ፓስፖርት ካሳያችሁ ወደ ደቡብ አፍሪካ ለመጥፋት እንደ ተዘጋጃችሁ አድርገው መቁጠር ይቀናቸዋል፡፡ ሌላው ቀርቶ አሁን አሁን የላቲን አሜሪካ ሀገሮች የሆኑት እነ አርጀንቲና፣ ብራዚል፣ ፓናማ፣ እንኳን በታናናሽ ደሴቶች በኩል አድርገው ወደ አሜሪካ በሚሻገሩ ኢትዮጵያውያን ምክንያት ሀገራችንን በክፉ እያወቋት ነው፡፡

አዲስ አበባ ውስጥ በአብዛኞቹ ኤምባሲዎች ቪዛ ስትጠይቁ የመጀመርያው እምነታቸው ልትቀሩ ትችላ ላችሁ የሚል ነው፡፡ እናም ልትቀሩ አለመቻላችሁን ማስረዳት አደጋ የደረሰበት የጃፓን የኑክሌር ተቋም ፉኩሺማ ያስከተለውን ተጽዕኖ ከማስረዳት በላይ ከባድ ይሆንባችኋል፡፡

ይህ ጉዳይ ከሁለት ክስተቶች ጋር የተገናኘ ነው፡፡ አንዳንድ ኢትዮጵያውያን ኤምባሲዎቹ የሚጠይቁትን ካሟሉ በኋላ ቪዛ ሲያገኙ ከሄዱበት ሀገር አይመለሱም፡፡ እነርሱ ምናልባት የተሻለ ኑሮ እና የትምህርት ዕድል ፈልገው ወይንም ሌላም ፖለቲካዊ ምክንያት ይኖራቸው ይሆናል፡፡ ነገር ግን የሌሎችን አያሌ ኢትዮጵያውያንን ዕድል ይዘጋሉ፡፡ የሄዱባቸው ሀገሮች «ኢትዮጵያውያን አይመለሱም» የሚለውን ድምዳሜ እንዲደርሱ ያደርጓቸዋል፡፡ ይሄ ደግሞ ለሥራ እና ለትምህርት የሚሄዱትን ዜጎች ያሰናክላል፡፡ ኤምባ ሲዎቹ ወይ የቪዛ መስጫ መመዘኛውን እንደ መንግሥተ ሰማያት በር ያጠቡታል ያለበለዚያም በዲፕሎማሲያዊ መንገድ እምቢ ይላሉ፡፡

ሁለተኛው እና ከባዱ ምክንያት የሰዎች ሕገወጥ ዝውውር ጉዳይ ነው፡፡ ከኢትዮጵያ ወደ ደቡብ አፍሪካ፣ አሜሪካ፣ አውሮፓ፣ አውስትራልያ ሰዎችን የሚያጓጉዙ አካላት አሉ፡፡ እንደሚሰማው ከሆነ እነዚህ አካላት ከልዩ ልዩ የኤምባሲ ሠራተኞች ጋር በመተባበር ቪዛ ያገኛሉ፡፡ ከዚያም ኢትዮጵያውያን አልፈውባቸው በማያውቁ ሀገሮች በኩል እያደረጉ ያሻግራሉ፡፡

አንድ ሰሞን በዳካር ሴኔጋል በኩል አሜሪካ ይገባል ተብሎ ብዙ ወጣቶች መሄድ ጀምረው ነበር፡፡ አንደ ሰሞን ደግሞ በጓንታናሞ በኩል አሜሪካ መግባት ተጀምሯል እየተባለ ይወራ ነበር፡፡ ከኬንያ ማላዊ፣ ከማላዊ ደቡብ አፍሪካ፣ ከደቡብ አፍሪካ አርጀንቲና፣ ከአርጀንቲና ብራዚል፣ ከብራዚል ኢኩአዶር፣ ከኢኩአዶር ፓናማ፣ ከፓናማ በሜክሲኮ በኩል አሜሪካ የገባች ልጅ አግኝቼ ተርካልኛለች፡፡ ምናልባት የሚመዘግብላት አጥታ ነው እንጂ ማጂላን ከተጓዘው በላይ ነው የተጓዘችው፡፡ አንድ ጊዜ የተቸገሩ ኢትዮጵያውያን አሁን ስሙን ከረሳሁትና በመካከለኛው አሜሪካ ውስጥ ከሚገኝ ደሴት ደውለውልኝ ነበር፡፡

ይህ ጉዳይ ሁለት አደጋዎች አሉት፡፡ የመጀመርያው እነዚህ ስደተኞች በየሀገሩ መጉላላት፣ መታመም እና ሲብስም የሞት አደጋ ይደርስባቸዋል፡፡ አንዳንዶቹ ሀገሮች ከኢትዮጵያ ጋር የዲፕሎማቲክ ግንኙነት የሌላቸው፤ ስለ ኢትዮጵያ ምንም የማያውቁ፣ ችግር ቢያጋጥም እንኳን የሚጮኽበት ቦታ የሌለባቸው ናቸው፡፡ ሁለተኛው አደጋ ደግሞ በሀገሪቱ ገጽታ ላይ የሚቀባው ጥላሸት ነው፡፡ ኢትዮጵያን በዚህ መንገድ ለማያውቃት ዓለም ማስተዋወቁ በነገው ጉዞዋ ላይ የዕንቅፋት ድንጋይ ማስቀመጥ ነው፡፡ ዜጎች ለሥራ፣ ለትምህርት እና ለሌሎች ጉዳዮች በዓለም ላይ የሚያደርጉትን ዝውውር ያበላሻል፡፡

ዛሬ ዛሬ አያሌ ኢትዮጵያውያን ዓለም ዐቀፍ የሥራ መስኮችን እየተወዳደሩ በማሸነፍ በልዩ ልዩ ድርጅቶች እየተቀጠሩ ነው፡፡ ለዓለም ከተሰጠው ዕድል እየተቋደሱ ነው፡፡ አንድ ኢትዮጵያዊ ዓለም ዐቀፍ ሥራዎች ውስጥ ሲቀጠር እርሱ ብቻ አይደለም ተጠቃሚው፡፡ ሀገሪቱ ትጠማለች፡፡ ቤተሰቡ ይጠቀማል፤ ከዚህም በተጨማሪ ለሌሎችም ኢትዮጵያውያን መንገዱን ይከፍታል፡፡ እንደዚህ ስማችን እየጠፋ እና ፓስፖርታችን ከሕገ ወጥ የሰዎች ዝውውር ጋር እየተያያዘ በመጣ ቁጥር ግን ይህንን የኢትዮጵያውያን ዕድል እናበላሸዋለን፡፡

ይህ ዓይነቱ የሰዎች ዝውውር በሀገራቸው ስም እና ዕድገት ላይ የሚያመጣውን የወደፊቱን ተጽዕኖ የተገነዘቡ አንዳንድ የጎረቤቶቻችን ሕዝቦች በሕገ ወጥ ተግባራት ላይ ከተያዙ በመልክ ስለምንመሳሰል ብቻ «ኢትዮጵያውያን ነን» የሚሉበት አጋጣሚ አለ፡፡ ወንጀላቸውን ብናወግዝም ለሀገራቸው ስም እና ገጽታ ያላቸውን ጥንቃቄ ግን እናደንቃለን፡፡ ምክንያቱም ዛሬ የሰበሩትን ስም ነገ በምንም ኪሳራ ሊጠግኑት አይችሉም፡፡ እነርሱ ያልፍልናል ብለው ነው ይህንን ሁሉ ያደረጉት፤ ካለፈላቸው በኋላ የሀገራቸው ስም ጠፍቶ ከጠበቃቸው ምን ዋጋ አለው?

ስለ ሦስት ሺ ዓመት ነጻነት፤ ስለ አኩስም እና ላሊበላ ሥልጣኔ፣ ስለ ቅኝ አለመገዛት፣ ለአፍሪካውያን ነጻነት ስለ ከፈልነው መሥዋዕትነት፣ የራሳችን ፊደል እና ዜማ ያለን ስለ መሆኑ ብንጮኽ የማንሰማበት ጊዜ እየመጣ ነው፡፡ አንዳንድ ዓለም ዐቀፍ ሚዲያዎች ከተጠናወታቸው የኢትዮጵያን አሉታዊ ገጽታ ብቻ የማሳየት አባዜ ጋር የኛም የእናትን ማኅፀን የመውጋት ተግባር ሲደመርበት ነገሩን ከእሳት ወደ ረመጥ ያደርሰዋል፡፡

መንግሥትም በዚህ ጉዳይ ኃላፊነት አለበት፡፡ የዚህ ሁሉ ነገር ምክንያቱ ምንድን ነው? ይህንን ፍልሰት ለምን ማስቆም አልተቻለም? እነዚህ ሰው የሚያዘዋውሩ ሰዎች የት ነው ያሉት? ማን ነው የሚተባ በራቸው? ሰዎች በሕጋዊ መንገድ የመንግሥትን ትብብር አግኝተው የሚጓዙበት መንገድስ የለም? ሕንዶች፣ ቻይናዎች፣ ፊሊፒኖች እንዴት ነው የሚሠሩት? በጥብቅ መታየት ያለባቸው ጉዳዮች ናቸው፡፡ እነዚህን ችግሮች ሳንፈታ ገጽታችንን እንገነባለን ማለት «እያነቡ እስክስታ» ነው የሚሆነው፡፡

 

ሐራሬ፣ ዚምባብዌ