ፊደል እያለው የማያነብ ማነው?

አንድ ጊዜ ኢትዮጵያ ውስጥ የዶክትሬት ዲግሪዋን ጥናት ከምትሠራ አንዲት የውጭ ሀገር ተማሪ ጋር ተገናኘን፡፡ ጥናትዋን የምትሠራው በጎንደር ዘመን በተሳሉ የቤተ ክርስቲያን ሥዕሎች ላይ ነበር፡፡ ለመገናኘታችን ምክንያት የሆነውም በዚህ ጉዳይ ላይ አንዳንድ መረጃዎችን እንድሰጣት ፈልጋ ነው፡፡

ወደ እኔ የጠቆሟት ሰዎች አንዳንድ ነገሮችን እንደምጽፍ ነግረዋት ነበር፡፡ ምን ያህል መጻሕፍት እና መጣጥፎች እንደ ጻፍኩ ጠይቃኝ ነገርኳት፡፡ ካዳመጠችኝ በኋላ ገርሟት የተናገረቸውን ግን እስከ መቼውም አልረሳውም፡፡ «እነዚህን ሁሉ ጽፈህ ግን የሚያነብብ ታገኛለህ?» አለችኝ፡፡ የግራም የቀኝም መመለስ ቸግሮኝ ዝም አልኩ፡፡ «ይቅርታ ወደዚህ ሀገር ስመጣ ጥሩ ያልሆነ ነገር ስለሰማሁ ነው» ብላ አስተያየቴን በሚጠብቅ መልኩ አየችኝ፡፡ «ምን ሰማሽ?» አልኩ ድክም ባለ ድምፅ፡፡ በውስጤ ግን «ምን ሰማሽ ደግሞ» ነበር ያልኳት፡፡

ገንዳ

(በተለይ ሻማ ሆነው በጨለማ ውስጥ ለሚኖሩ)

አንድ መምህሬ ነበሩ፡፡ ስለ አንድ ጉዳይ ጠይቀናቸው ያብራሩልንና ዘወትር የማት ለወጥ ምክር አለቻቸው፡፡ «ገንዳ እንዳትሆኑ» ይሉናል፡፡ ብዙ ጊዜ እሰማታለሁ እንጂ ለምን ብዬ ጠይቄ አላውቅም ነበር፡፡ አንድ ቀን ግን ምን ማለታቸው እንደሆነ ለማወቅ ፈለግኩና ጠየቅኳቸው፡ «አያችሁ፣ ገንዳ ለከብቱ ሁሉ ያጠጣል እንጂ ለራሱ አይጠጣም፡፡ እንዲያውም ባጠጣ ቁጥር እየጎደለ ሄዶ ጭራሹኑ ይደርቃል፡፡ እናንተም እንደዚያ እንዳትሆኑ» አሉን፡፡ ለብዙዎች ምክር የሚሰጡ ለራሳቸው መካሪ ካጡ፤ ለብዙዎች የደስታ ምንጭ የሆኑ እነርሱ በኀዘን ከሰመጡ፤ ብዙዎችን የሚያዝናኑ እነርሱ ግን ከተደበሩ፤ ለብዙዎች የሀብት ምንጭ የሆኑ እነርሱ ግን በድኅነት ከተቆራመዱ፤ ብዙዎችን ያስተማሩ እነርሱ ዕውቀት ከጎደላቸው፣ብዙዎችን ያስታረቁ እነርሱ ዕርቅ ካጡ፣ ብዙዎችን የመሩ እነርሱ መንገድ ከጠፋባቸው፣ ብዙዎችን ያዳኑ እነርሱ መድኃኒት ካጡገንዳነት ማለት ይሄ አይደል እንዴ፡፡

የቤተ ክርስቲያን ሥዕሎች ታሪካዊ ፋይዳ

የኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያንን ልዩ ከሚያደርጓት ጠባያቷ አንዱ የሀገሪቱ የታሪክ ማኅደር መሆንዋ ነው፡፡ በአፍሪካ ታሪክ ላይ ጥናት ያደረጉ ምሁራን ከሚስማሙባቸው ነጥቦች አንዱ የአፍሪካ ታሪክ እና ቅርስ በሚገባ ተጠብቆ እንዳይቆይ ካደረጉት ነገሮች አንዱ እንደ ኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያን ኃላፊነት ወስዶ የሚጠብቅ ሀገራዊ ማዕከል ባለመኖሩ ነው፡፡

የኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያን በእምነት ሕግጋቷ የምትቀበላቸውን ብቻ ሳይሆን የማትቀበላቸውን ድርሳናት እና ቅርሶች ጭምር ለትውልድ አቆይታለች፡፡ በመርጦ ለማርያም የሚገኘው «የግራኝ አሕመድ ካባ»፣ ከሕንድ ወደ ግእዝ የተተረጎመው የሕንዶች የእምነት እና የፍልስፍና መጽሐፍ «መጽሐፈ በርለዓም»፣ የአሪስቶትልን፣ የፕሉቶን እና የሶቅራጥስን ፍልስፍና የያዘው «አንጋረ ፈላስፋ»፣ ግብጽ እንዴት በዓረቦች እንደ ተወረረች የሚገልጠው «የአንድ አባት ዘገባ»፣ እና ሌሎችንም መጥቀስ ይቻላል፡፡

ባልን ማን ፈጠረው?

«ባል ሚስቱን በሥራ ቢረዳት ፣በቤት ውስጥ ቢተጋገዙ፣ የባል ትምክህት ቀርቶ የሚስት ተጨቋኝነት ተወግዶ በእኩልነት ቢኖሩ፣ ባሎች በልጆች አስተዳደግ፣ በማዕድ ቤት አስተዳደር፣ የቤት ቀለብ በመግዛት ቢሳተፉ» እየተባለ በተለያዩ አጋጣሚዎች ሃሳቦች ይሰነዘራሉ፣ ትምህርቶች ይሰጣሉ፣ ቅስቀሳዎች ይደረጋሉ፡፡ ሃሳቦቹ መልካሞች ቢሆኑም እጅግ ግን የዘገዩ ናቸው፡፡ ምክንያቱም እነዚህ ሃሳቦች የሚነሡትና እንዲተገበሩም የሚፈለጉት አብዛኞቹን ሊለወጡበት በማይችሉበት፣ ያለበለዚያም ጥቂት ለውጦችን ብቻ በሚያመጡበት ደረጃ ላይ ከደረሱ በኋላ ነውና፡፡

ባልነት ማኅበረሰቡ ሲሠራው የሦስት ነገሮች ድምር ውጤት አድርጎ ነው፡፡ የወንዴነት፣ የወንድነት እና የአባ ወራነት፡፡ «ወንዴነት» በተፈጥሮ የሚገኝ ጾታ ነው፡፡ ወንድነት እና አባ ወራነት ግን ማኅበረሰቡ የሚፈጥራቸው ናቸው፡፡ ለዚህም ነው «ወንዴን ፈጣሪ ባልን ግን ማኅበረሰቡ ይፈጥረዋል» የሚባለው፡፡

ለዘብተኛነት/ሊበራሊዝም/፡የክርስትና ዘመናዊው ጠላት - ክፍል 2

ባለፈው ጽሑፍ የሊበራል ክርስትናን ምንነት እና ጠባያት ተመልክተናል፡፡ በዚህ ቀጣይ ጽሑፍ ደግሞ ያመጣውን መዘዝ እና መፍትሔውን እናያለን፡፡ መልካም ንባብ፡፡

ሊበራል ክርስትና ምን አመጣ?

ሰዎች እግዚአብሔርን እንዳይፈሩ አደረገ

ቀዳሚሃ ለጥበብ ፈሪሃ እግዚአብሔር የተባለው ተዘንግቶ ክርስቲያን ነን የሚሉ ሰዎች በእግዚአብሔር ላይ የሚያሾፉ ፊልሞችን እንዲሠሩ፣ስለ ኢየሱስ ክርስቶስ ሰይጣን እንኳን የማይለውን የዳቪንቺን ኮድን የመሰሉ አስተሳሰቦችን እንዲያራምዱ፣ በስቅለት ቅርጽ የፋሲካ ካንዲ እንዲሠሩ፣ ወዘተ አደረጋቸው፡፡ በየዘፈኖቻቸው ስመ እግዚአብሔርን እያነሡ እንዲቀልዱ አበረታታቸው፡፡ የጌታችን የስቅለት ሥዕል ከየቦታው እንዲነሣ ፣ አሠርቱ ትእዛዛት ከአሜሪካ ፍርድ ቤት በር እንዲነሣ አስደረጉ፡፡

ዛሬ ዛሬ ቅዱሳንን፣ ቤተ ክርስቲያንን እና የቤተ ክርስቲያን አካላትን እያነሡ መቀለድ እና ማቃለል በሀገራችን እየተለመደ ነው፡፡ ምሁራን፣ባለ ሥልጣናት፣ጋዜጠኞች እና ሌሎችም በይፋ በቤተ ክርስቲያን ነገሮች ላይ መቀለድ ልማድ አድርገውታል፡፡ የሚገርመው ነገር እነርሱም አይሰቀቁ፣እኛም ለምደነው እንስቃለን፤ አናዝንም፡፡ ለሌሎች አርአያ ይሆናሉ ተብለው የሚጠበቁ አገልጋዮች፣የእምነት አባቶች እና ገዳማውያን ሳይቀሩ በሥነ ምግባር ብልሹነት እና በሙስና እስከ መዘፈቅ ደርሰዋል፡፡

የመቅደላው ጌታ

ልዩ መርሐ ግብር

ዐፄ ቴዎድሮስ አስደናቂውን ገድል ከፈጸሙ 142 ዓመታት ሆኗቸው፡፡ ባለፈው ሚያዝያ 6 ቀን 2002 ዓም፡፡ መቅደላ ላይ ራሳቸውን የሠውት ሚያዝያ 6 ቀን 1860 ዓም ነው፡፡ ባለፈው ሳምንት መታሰቢያ ሊደረግላቸው ይገባ ነበር፡፡ ከአንዳንድ FM ሬድዮኖች በቀር ያስታወሳቸውም የለ፡፡ እስኪ በአዲስ ነገር አውጥቼው የነበረውን ጽሑፍ ለመታሰቢያነት መልሰን እንየው፡፡ መልካም ንባብ፡፡

እነሆ በዊንድዘር ቤተ መንግሥት እንገኛለን፡፡ ይህ ቤተ መንግሥት በዓለም ላይ በስፋቱ ተወዳዳሪ ያልተገኘለት አገልግሎት ሰጭ ቤተ መንግሥት ነው፡፡ «ዊልያም ወራሪው» እየታባለ በሚጠራው የእንግሊዝ ንጉሥ/ 1066-1087/ የተገነባው ይህ ቤተ መንግሥት 10.5 ሄክታር ስፋት አለው፡፡ በውስጡ 951 ክፍሎች ሲኖሩት ከእነዚህም ውስጥ 225ቱ የመኝታ ክፍሎች ናቸው፡፡ ቤተ መንግሥቱ ለእንግሊዟ ንግሥት ኤልሳቤጥ በዓመት ሁለት ጊዜ /በሰሞነ ትንሣኤ እና በሰኔ ወር/ ለማረፊያነት ያገለግላል፡፡

ወደዚህ ቤተ መንግሥት የሄድኩት ልቅሶ ልደርስ ነው፡፡ በሃገራችን ባሕል አንድ ሰው በሞተበት ጊዜ ተገኝቶ ያልቀበረና ልቅሶ ያልደረሰ ሰው ዘግይቶ ሲመጣ ወደ መቃብር ሄዶ የሟችን መቃብር አይቶ እርሙን ያወጣል፡፡ እኔም ወደዚህ ቤተ መንግሥት የሄድኩት በቤተ መንግሥቱ ግቢ ውስጥ በሚገኘው የቅዱስ ጊዮርጊስ ቤተ ክርስቲያን የሚገኘውን የልዑል ዓለማየሁ ቴዎድሮስን መቃብር ለማየት ነበር፡፡

መንፈሳዊ ወይስ መንፈሳይ?

ከአራት ዓመት በላይ አብረን ስናገለግል ፀጉርዋን ተገልጦ አንድ ቀን አይቼው አላውቅም፡፡ ሁልጊዜ በሻሽ እና በነጠላ እንደ ተሸፈነ ነው፡፡ ቀሚሷ መሬት ወርዶ አፈር ይጠርግ ነበር፡፡ አንገቷ ቀና ብሎ የሚሄድ አይመስለኝም፡፡ አብረዋት በሚዘምሩት የመዝሙር ክፍል አባላት ጠባይ፣ ምግባር፣ አለባበስ ሁልጊዜ እንደ ተናደደች፡፡ እንደ ተቆጣች፡፡ እንደ ገሠጸች ትኖር ነበር፡፡ በተለይም ሱሪ የለበሰች ዘማሪት እርሷ ፊት ከታየች አለቀላት፡፡ የነነዌ ሰዎች በይቅርታ የታለፉትን እሳት ልታወርድባት ትደርስ ነበር፡፡ እንኳን ቀለማ ቀለም ቀርቶ ቅባት መቀባት በእርሷ ዘንድ ለገሃነም የሚያደርስ ኃጢአት ነው፡፡ ፀጉር መሠራትና ንጽሕናን መጠበቅማ አይታሰብም፡፡

ይህችን እኅት የማውቃት በአንድ ማኅበር አብረን ስናገለግል ስብሰባ እና የጋራ አገልግሎት እያገናኘን ነው፡፡ የእርሷን ተግሣጽ እና ቁጣ ፈርተው ብዙ እኅቶች የአገልግሎት ክፍሉን ለቅቀዋል፡፡ ሌሎች ደግሞ ለሽምግልና እኛ ጋር መጥተው በስንት ልመና መልሰናቸዋል፡፡ ሌሎቹም የመጣው ይምጣ ብለው ችለዋት አገልግለዋል፡፡

በመካከል ልጅቷ በድንገት ከአልግሎት ክፍሉ ጠፋች፡፡ እኛም ቤቷ ድረስ ሰው ልከን ነበር፡፡ ነገ ዛሬ እያለች አልተመለሰችም፡፡

ለዘብተኛነት/ሊበራሊዝም/፡የክርስትና ዘመናዊው ጠላት

ግን በመጨረሻው ቀን የሚያስጨንቅ ዘመን እንዲመጣ ይህን ዕወቅ፣ ከእግዚአብሔር ይልቅ ተድላን የሚወዱ ይሆናሉ፣

የአምልኮት መልክ አላቸው ኃይሉን ግን ክደዋል፡፡ 2ኛጢሞ. 3÷5

ለዘብተኛነት/ሊበራሊዝም/ በ18ኛው መክዘ መጨረሻ እና በ19ኛው መክዘ መጀመርያ ብቅ ያለ አስተሳሰብ ነው፡፡ ይህ አስተሳሰብ በፖለቲካው መስክ ግራ ዘመም አስተሳሰብ በመባል ይታወቃል፡፡ በደምሳሳው ልቅ በሆነ መብት እና ነጻነት የሚያምን፤ ነባር ባሕሎችን፣ ልምዶችን እና እምነቶችን በየጊዜው በመናድ ሰዎች ራሳቸውን አማልክት አድርገው እንዲያስቡ የሚያበረታታ አመለካከት ወይም ርእዮተ ዓለም ነው፡፡

ዛሬ በፖለቲካው መስክ ያለው ለዘብተኛነት ርእሰ ጉዳያችን አይደለም፡፡ የምንወያየው ስለ ለዘብተኛ/ሊበራል/ ክርስትና ነው፡፡

ባሕር ዛፍ

አሜሪካ፣ ሜሪ ላንድ ግዛት፣ ሲልቨር ስፕሪንግ ከተማ ውስጥ፣ ስታር ባክስ የተሰኘ አንድ ቡና መሸጫ ቤት ተቀምጠን ሰው እንጠብቃለን፡፡ ዕድሜያቸው ከዓርባዎቹ በላይ የሆኑ ሁለት ኢትዮጵያውያን ከኛ አጠገብ ከሚገኘው ጠረጲዛ ዙርያ ተቀምጠው የሞቀ ክርክር ይዘዋል፡፡ ክርክሩ ሲጀመር አልደረስንም፡፡ ከንግግራቸው ግን የክርክሩ መነሻ ጉዳይ ይታወቃል፡፡

በተለይም አንደኛው ሰውዬ በአካባቢው ሰው መኖሩን እስኪረሳው ድረስ እጁን እያወና ጨፈና እየጮኸ «የለም የለም በዛ፤ ዲቪ፣ አሳይለም፣ ስኮላርሺፕ ምናምን እያሉ ማንንም እየሰበሰቡ ኑሮውን አበላሹት፣ ስንት ነገር ነው የቀረው፡፡ ድሮኮ አበሻ ብርቅ ነበረ፤ ዛሬማ እንደ ጠጠር ረክሶ፡፡ ያለነውን በሚገባ ሳይይዙ መጨመር ምን ዋጋ አለው» ይላል፡፡

ጓደኛው ደግሞ «አሜሪካ የእኩል ዕድል ሀገር ናት፡፡ እድሉ ይሰጥሃል፤ አጠቃቀሙ የራስህ ነው፡፡ በመብዛት በማነስ አይደለም፡፡» እያለ ቻይናዎችን እና ላቲኖችን እየጠቀሰ ይከራከረዋል፡፡ ያኛው ግን እየደጋገመ «በጭራሽ በጭራሽ ስደተኛ አበሻ በዝቷል» እያለ እጁን ያወናጭፋል፡፡

እኔ በኋላ መገረም ጀመርኩ «ይኼ ሰው እንኳንም የአሜሪካ የውጭ ጉዳይ መሥሪያ ቤት ኃላፊ አልሆነ፡፡ እርሱ ራሱ በሰው ሀገር መጥቶ እየኖረ ሌላውን መምጣት የለበትም፣ መብዛት የለበትም እያለ እንዴት ነው የሚከራከረው?»ብዬ ማሰብ ጀመርኩ፡፡ «የሰው ኃይሏን ለምታጣው ኢትዮጵያ ተቆርቁሮ ነው እንዳልል የሚያንገበግበው ሰው ከሀገሩ መውጣቱ ሳይሆን እርሱ በሚኖርበት ሀገር መብዛቱ ነው፡፡ ለስደተኛው አዝኖ ነው እንዳልል ተንቀባርረን እንዳንኖር አበሻ እንደ ጠጠር በዝቶ እድሉ ሁሉ ተበላሸ ነው የሚለው፡፡ ታድያ የዚህ ሰው ችግሩ ምንድንነው?»

መልሱን የሰጠኝ አንድ ወዳጄ ነው፡፡ ባሕር ዛፍነት ነው ችግሩ አለኝ፡፡

አሜሪካን ያገኛት ማነው?

«በተለምዶ በሚታወቀው የዓለም ታሪክ «አዲሱ ዓለም» እየተባለ የሚጠራውን አሜሪካን ያገኘው ክርስቶፈር ኮሎምበስ ነው፡፡ ይህ ጉዳይ ሁለት ነጥቦችን እንድናነሣ ያደርገናል DISCOVERY የሚለው ቃል ያልታወቀን ነገር ማሳወቅን፣ ያልተገኘን ነገር ማግኘትን የሚ ያመለክት ቃል ከሆነ፣ ኮሎምበስ አሜሪካን አገኘ ሊባል አይችልም፡፡ ምክንያቱም ያች ቦታ ለአውሮፓውያን እንግዳ ትሁን እንጂ በውስጧ ግን ከጥንት ጀምረው ይኖሩባት የነበሩ ሕዝቦች ነበሩባትና፡፡ አውሮፓ ተገኘች እንደማትባለው ሁሉ አሜሪካም እንደ አዲስ ልትገኝ አትችልም፡፡

በሌላም በኩል ቃሉ «መጀመርያ በቦታው መድረስን የሚያመለክት ከሆነም ኮሎምበስ ወደ አሜሪካ ከማቅናቱ ብዙ ሺ ዓመታት በፊት ወደ ቦታው ያቀኑ ሌሎች ሕዝቦች አሉና ኮሎምበስ አሜሪካን አገኛት ማለት አይቻልም» ይላሉ ሳፉ ኪቤራ የተሰኙ ጸሐፊ NEW AFRICA በተሰኘ መጽሔት yJANUARY 2001 እትም ላይ They came before Columbus በሚል ርእስ ባወጡት ጽሑፋቸው ፡፡

የኔ ጀግና

ይድረስ ለ CNN ቴሌቭዥን ጣቢያ

በቀደም ዕለት ፕሮግራማችሁን ስከታተል የዓመቱን የCNN ጀግኖች ምረጡ የሚል ማስታወቂያ በተደጋጋሚ አየሁ፡፡ ነገር ግን ምርጫው ካቀረባችኋቸው ዕጩዎች መካከል ሆነብኝና ተቸገርኩ፡፡ ምክንያቱም እኔ ልመርጣት የምችላት የኔዋ ጀግና አልተካተተችምና፡፡ እናንተ ካቀረባችኋቸው ዕጩዎች የተለየች፣ ምናልባትም ሥራዋን ባለማወቅ የተነሣ ማንም በዕጩነት ሊያቀርባት የማይችል አንዲት ጀግና አለች፡፡ የእኔ ጀግና እርሷ ነች፡፡